Hieronder een weergave van van-alles-en-nog-wat op het gebied van schilders en schilderijen. Verwacht geen uitgekiend georganiseerd systeem of wetenschappelijk onderbouwde informatie. Dit gaat alleen over wat voorbij komt, wat bewaard moet worden en later nog eens opgezocht kan worden.





dinsdag 29 maart 2011

Wiliam Holman Hunt - A Converted British Family Sheltering a Christian Missionary from the Persecution of the Druids


Opnieuw een schilderij van Holman Hunt. Deze keer met een hele lange titel: A Converted British Family Sheltering a Christian Missionary from the Persecution of the Druids. Qua kleuren weer bijzonder fraai. Wat zien we? Een armzalig hutje van hout met een schamel dak van plantenmateriaal, langs de rivier. In de hut mensen die angstig kijken, zich verbergen en stiekem door de deur kijken. In de hut ook een monnik in niet al te beste omstandigheden, maar voorlopig veilig. Aan de rechterkant nog een geestelijk, maar dan gepakt door een joelende menigte.
Waar gaat dit schilderij over? Er zijn drie groepen zichtbaar: de familie, de monniken en de menigte Kelten en een druïde De monniken worden vervolgd door de Kelten op aansporing van de druïde (links bovenin zichtbaar met uitgestrekte arm, symboliserend dat hij een opdracht geeft). (priester van de Kelten). De druïden vormde de priesterstand van de Kelten. Zij waren priester, bemiddelaar, arts, wetenschapper en rechter tegelijkertijd. Ze vertegenwoordigen het heidendom (zie ook de stenencirkel achter de hut). De monniken (missionarissen) staan voor het christendom. Een christendom dat vervolgd wordt, niet welkom was in het land der Kelten. Echter het werk van de monniken was niet tevergeefs. Minstens één familie heeft zich bekeerd (zie ook het rode kruis van bloed in de hut) en biedt een schuilplaats aan de mannen van het evangelie.

Waarom dit schilderij? Op 25 maart stond er in Trouw een artikel met de kop 'Christendom is meest vervolgde religie'. Dit naar aanleiding van de publicatie van een rapport wat de vervolging van christenen wereldwijd beschrijft. Hoewel het Midden-Oosten de bakermat is van het christendom, voelen christenen zich in deze regio zo onveilig, dat ze eruit wegtrekken, blijkt uit het rapport.

woensdag 9 maart 2011

Pieter Brueghel de Jonge - Het gevecht tussen carnaval en vasten

Wat zal ik als protestant zeggen over het katholieke carnaval? Niets toch! Daarom maar een schilderij! Want ook plaatjes spreken.

Na het carnaval dient de katholiek te vasten. Althans volgens de kerk. Maar zo makkelijk is dat niet.  Blijkbaar is het probleem al eeuwenoud. Kijk maar eens op bovenstaand schilderij. In het midden onderaan heeft Brueghel de strijd tussen carnaval en vasten uitgebeeld. Links op de ton zit een dikke man, symbool voor Carnaval. Met braadspit en stukken vlees trekt hij ten strijde, zittend op een bierton. Rechts de broodmagere vrouw met een stuk hout en op het platte uiteinde 2 vissen en op haar wagentje 5 broden. Zij is het Vasten.

Beide personen symboliseren Goed en Kwaad. En zoals vaker het geval staat het kwaad links afgebeeld en het goede rechts. Deze tweedeling is in het hele schilderij te vinden. De linkerhelft is de wereld van het carnaval; de scenes zijn plat, de herberg is een oord van verderf. Op de rechterhelft staat de vrome wereld, de afbeeldingen zijn ingetogen, de kerk als oord van bezinning, rust en vroomheid. Ook de natuur heeft deel aan die dualiteit met links de winter (de bomen zijn er kaal) en rechts de lente (daar dragen ze reeds het frisse groen van hun bladerkroon).

Niet na het zure komt het zoet, maar na het zoete komt het zure... Het vasten wint van het carnaval!

donderdag 3 maart 2011

Wiliam Holman Hunt - The Shadow of Death (1870-1873)


Het schilderij The Shadow of Death (1870-1873) van William Holman Hunt toont Jezus die na gedane arbeid zijn armen omhoog steekt om zich eens goed uit te rekken. Jezus staat vol in de zon en zijn schaduw valt op de achterwand van de timmermanswerkplaats. De schaduw vormt een kruis op de muur.  Maria, bezig met de geschenken van de wijzen, kijkt op en schrikt.

Het schilderij toont in één oogopslag Jezus's geboorte, zijn leven en zijn dood. Zijn geboorte: door de geschenken van de wijzen. Zijn leven: in de timmermanswerkplaats. Zijn dood: de kruisiging.

Holman Hunt heeft het schilderij gemaakt in Bethlehem en Jeruzalem om exact licht en sfeer te vangen.

Het schilderij is ongebruikelijk, omdat het Jezus toont als werkende man in een doodgewone setting. Het toont de liefde tussen moeder en kind.

Het schilderij zit vol symboliek. Rechtsonderin ligt een streng wol die een doornenkroon uitbeeldt. Het boograam boven Jezus hoofd vorm een halo. De ster van David is zichtbaar boven het venster. Het schietlood geeft het effect van Jezus' hart in de schaduw.